هرودوت، تاریخ نویس (که به پدر تاریخ نیز معروف است)،درباره سپاه خشایارشا مبالغه زیادی کرده و برای آنکه یونان را قوی نشان دهد،برای سپاه ایران عظمتی فوق تصور قائل شده است.(پیرنیا) یکی دیگر از تاریخ نویسان در پانوشت کتاب خود می نویسد( هردوت می گوید:دریاچه ای با محیط 5/5 کیلومتر برای سیرآب کردن (چهارپایان) سپاه ایران کافی نبود و این دریاچه که پس از رود تس تس واقع بود،خشک شد.))
حال آنکه چنین دریاچه ای باید 3 میلیون تن آب داشته باشد که برای سیراب کردن 300 میلیون راس دام کافی بوده.ویا مورخان یونانی دیگر،سپاهیان ایرانی را بین800هزار تا500 هزار نفر تخمین زدند،درحالی که به خوبی واضح است،
گرداوری سپاهیان 200هزار نفری در دنیای قدیم تقریبا غیر ممکن بوده و برخی مورخان (جدید) کاملا تردید می کنند و حداکثر نیروهای ایران با آن عظمت را،160 هزار نفر می دانند. البته ممکن است کل نیروهای ارتش امپراتوری ایران 400 هزار تا 500 هزار نفر بوده اما سخن بر سر تمرکز این تعداد نیرو در منطقه ای به وسعت کمتر از 1% خاک ایران است (دشت پلاته).
به جرات می توان گفت که نبرد های (پلاته و ترموپیل) از نظر نظامی به آن درجه که(25 قرن) درباره آنها تبلیغ شده،هیچ ارزشی ندارند. چراکه اگر کشور یونان می توانست تنها با (300) سرباز در تنگه ترموپیل (تنگه ای که سربازان فیلم 300 در آن مستقر شده بودند) مانع حرکت ارتش عظیم ایران شود و هزاران ایرانی را از بین ببرد و یا در دشت پلاته تنها با 150کشته , 260 هزار ایرانی را از پای در آورد،مطمئن باشید چنین کشوری هرگز به خاک اندک خود قناعت نمی کرد و مانند رم 1000 سال می جنگید و بر دنیا حکومت می کرد و حداقل آسیای صغیر و بین النهرین را از ایران می گرفت. اما متاسفانه اکنون دروغهایی نظیر نبردهای (ماراتن،سالامیس و ترموپیل) در کنار نبردهای دروغین اسکندرقرنهاست که به اسم تاریخ به داخل کتابها راه پیدا کرده اگرچه برخی نویسندگان غرب آنها را نپذیرفته اند.
از آن جمله در کتابهای مورخانی همچون (دولاندلن،کالین مک ایودی و ولبروک) از این داستانها اثری نیست و حتی ناپلئون بناپارت نیز این داستانها را باور نمی کرد. یکی از مورخان (پیرنیا) به نقل از (نیبور) در کتاب خود می نویسد(نیبور از بزرگی ارقام هرودوت (پدر تاریخ) درباره ارتش ایران تعجب می کند و می گوید آیا هرودوت نمی دانسته که چنین ارتشهای عظیم در ترکیه،مقدونی و یونان از تنگی جا و گرسنگی تلف می شدند؟پیرنیا حداکثر نیروها را 350هزار نفر تخمین میزند.
برگرفته شده از
کتاب صد جنگ بزرگ تاریخ از علی غفوری