الكسي ماكسيمويچ پشكو (ماكسيم گوركي) در 16 مارس 1868 در" نزني نوگورو" كه بعد ها به گوركي تغيير نام پيدا كرد، متولد شد. در كودكي پدرش را در اثر بيماري وبا از دست داد،انعكاس غم او رابه دليل از دست دادن پدر و پريشاني مادرش در داستان" كودكي من" مي توان ديد.

"همه جاي لباسش پاره شده بود. موهايي رو كه هميشه با سليقه شونه مي كرد و مثل يه كلاه باشكوه خاكستري مي بست حالا روي شونه هاي لختش ريخته بود و توي صورتش آويزون بود، يه مقدار از موهاشم كه بافته بود، دور وبرش پخش بود و داشت صورت به خواب رفته پدر رو نوازش مي كرد.
" از داستان كودكي من بعد از فوت پدر به مدت چند سال با ناپدري خود زندگي سختي را گذراند و پس از فوت مادرش بر اثر سل، بكلي يتيم شد و با مادر بزرگش كه زني انسان دوست و علاقمند به افسانه هاي رمانتيك بود زندگي كرد. در سن 12 سالگي خانه را ترك كرد و در منطقه ولگا با عناوين مختلف كارگري كرد.

"با شغل نقاشي به زندگي- زندگي فعال- قدم نهادم. بعد به نانوايي پرداختم، شمايل كشيدم، اسب چراني كردم، براي نيازمنديهاي مختلف مثل گور مرده ها زمين كندم،باربري كردم، نگهبان شدم، ريشه درختان را از زمين بيرون آوردم، باغباني كردم و به آزمايش بسياري از مشاغل آزاد ديگر پرداختم." از داستان چند روز در نقش سر دبير روزنامه پس از بسته شدن مدارس دولت تزاري به روي روستاييان، او خودش به تحصيل ادامه داد و تجربياتش را در "دانشگاههاي من" در سال 1923 نوشت.

پس از كارگريهاي فراوان به روزنامه نگاري روي آورد و با يكي از همفكران خود ازدواج كرد ولي به دليل فساد جامعه كوچك اطرافش، اين شغل را از دست داد. در سال 1898 "مجموعه طرح ها و داستان ها"ي او توسط يك ناشر" افراطي سياسي" به چاپ رسيد. اين مجموعه شامل داستان هاي رمانتيكي است در رابطه با قدرت و اصالت خانوادگي طبقه روستايي و كارگر در روسيه. در حدود سال 1900 شروع كرد به نوشتن رمان هاي" سوسيال رئاليسم" كه از آن جمله ميتوان به رمان "مادر" اشاره كرد.

قهرمان زن داستان مادر، كه پسرش به عنوان يك فعال سياسي دستگير شده و همسرش هم فردي الكليست، هيچ پناهي جز عقيده مذهبي خود ندارد. همسرش فوت مي كند و پسرش به صورت يك مبلغ سوسيايسم در مي آيد و هر روز دوستان انقلابي خود را به خانه مي آورد و راهنمايي مي كند. روزي به جرم حمل يك پرچم انقلابي دستگير مي شود. پس از دستگيري او، مادرش به گروه انقلابيون مي پيوندد ولي به وسيله يك جاسوس به پليس معرفي شده و دستگير مي شود.

گوركي اين داستان را بر اساس زندگي واقعي" آنا زالموا" نوشته است. آنا پس از آنكه پسرش در يك جلسه انقلابي دستگير مي شود، براي پخش اعلاميه هاي انقلابي به سراسر كشور سفر مي كند.
در سال هاي 1900 گوركي با" تولستوي و چخوف" دوستي نزديكي پيدا مي كند و درباره هر دو آنها در سال 1946" خاطره ها" را مي نويسد.

گوركي عمده در آمدش را صرف جنبش انقلابي مي كرد. او به خاطر شهرتي كه داشت محتاطانه عمل مي كرد ولي با اين وجود مرتبا دستگير مي شد. دولت روسيه تزاري انتخاب شدن او را براي فرهنگستان روسيه در سال 1902 رد كرد و اعتراض چخوف و" كرولنكو" هم تاثيري نداشت.گوركي 15 نمايشنامه نوشت كه دو تا از آنها به سختي سانسور شد ولي اكثر آنها در تاتر مسكو با موفقيت روبرو شدند. نمايشنامه هاي اوليه او به سبك چخوف هستند و بر توصيف موضوع تاكيد دارند.

بعد از ناكام ماندن شورش انقلابي سال 1905، گوركي به فكر جمع آوري پول براي انقلاب افتاد و براي اين منظور امريكا را انتخاب كرد و در سال 1906 به امريكا رفت و در آنجا نويسنده آمريكايي "مارك تواين" طي يك مهماني شام تامين هزينه هاي انقلابي را پذيرفت و گفت"به طور قطع، دلسوزي من همراه انقلاب روسيه است."
او پيش از بازگشت به روسيه در 1914، در" كاپري" اقامت گزيد و در آنجا يك محفل تبليغاتي "بلشويك" بنا كرد. اگر چه گوركي به سبب نزديكي كه با لنين داشت مي توانست از مساعدتهاي خوبي بهره مند شود، ولي از رياست چاپخانه و انتشارات استعفا داد و در 1921 به دنبال آرامش از روسيه خارج شد و در 1928 به روسيه بازگشت.آخرين كار او كه ناتمام هم ماند "زندگي كليم سامگين" نام دارد كه اغلب شاهكار او معرفي مي شود. اين رمان كه در 4 جلد نوشته شده، نمايي است از وضعيت اجتماعي روسيه از سال 1880 تا 1917. آثار گوركي از نظر نيك انديشي و قدرت قابل توجه هستند. و او با آثارش به اعماق تفكر اتحاد جماهير شوروي نفوذ كرده است. همچنين گرايشات عميق شاعرانه و توجه هميشگي به عدالت در آثار او مشهود است.

گوركي در سن 68 سالگي (1926) توسط يك گروه "ضد شوروي" با زهر مسموم شد و در گذشت.

ر Gorki - Maxim آلكسي ماكسيمويچ پشكوف معروف به ماكسيم گوركي به سال 1869 در شهر نيژني نوگورود يا گوركي گراد كنوني متولد شد. بيش از پنج سال نداشت كه پدرش درگذشت و مادرش دوباره ازدواج كرد و او را با پدربزرگ پيرش تنها گذاشت.
گوركي چند سال نزد پدربزرگش بسر برد ولي چون ديد كه پيرمرد ناتوان از عهده خرج خويش نيز بر نمي آيد خانه او را ترك گفت و تنها و بي كس به سوي سرنوشت نامعلومش رهسپار گرديد. به ادسا رفت و در آنجا باربر شد، پس از آن به شهرهاي ديگر روسيه ازقبيل تفليس، نمازان و ساير شهرها سفر كرد و به كارهاي مختلف: شاگرد نانوايي، پاسباني و مستخدمي راه آهن تن در داد.

در همين مدت با سواد كمي كه داشت مطالعه مي كرد و به ادبيات عشق مي ورزيد. به تدريج دست به قلم برد و اولين داستان خويش را در يكي از روزنامه هاي قفقاز نوشت. به زودي توانست نظر مردم را به سوي خويش جلب نمايد. در اين تاريخ گوركي كه شهرت يافته بود شروع به نوشتن آثار معروف خود كرد و سپس كشور را به سوي اروپا و آمريكا ترك گفت. در خارج از كشور نيز دست از فعاليت بر نداشت و به فعاليت خويش افزود تا آنكه انقلاب 1917 به ثمر رسيد و گوركي همانند سرداري فاتح به كشور بازگشت.

مدتي سخنگوي دولت بود تا آنكه به شدت بيمار گشت و سفري براي معالجه به خارج نمود. در سال 1928 به روسيه بازگشت و بالاخره در سال 1936 هنگامي كه 67 سال داشت جان سپرد.

و میشه از بعضی از آثارش نامبرد:
ولگردان، آنها كه وقتي آدمي بودند، دانشكده هاي من، توفان، سه رفيق، نهم ژانويه، همسفر، بوران، نخستين عشق من، استادان زندگي، نگهبان شدم، خرده بورژواها، واسكا، فضول، زندانيان، يك اعتراف و مادر

منبع: iketab