julia
2017/03/23, 18:25
مایا نام گروهی از اقوام سرخ پوست در جنوب مکزیک و شمال آمریکای مرکزی و نام تمدنی قدیمی در همین منطقه است. مایاها که از مشهور ترین قبایل سرخ پوست بودند، معمولا شهرهایشان را در دل جنگل‌های بارانی می‌ساختند. حوزه زندگی و فعالیت مایاها حدود جنوبی کشور مکزیک و نیز سرتاسر گواتمالا و السالوادر را شامل می‌شد.
قوم مایا پدیدآورنده یکی از تمدن‌های بسیار پیشرفته آمریکای مرکزی بوده که دست آوردهای بسیار چشمگیری در هنر ، معماری، ستاره شناسی و ریاضیات داشته‌است. هم‌اکنون نیز گروه‌هایی از اقوام مایا در مکزیک و گواتمالا به سر می‌برند. مایاها با بهره‌گیری از تمدن‌های گذشته خود اولمک ( نخستین تمدن در مکزیک و نخستین تمدن در قاره آمریکا ) توانستند خلال سال های 250 تا 900 پس از میلادی تمدنی عظیم را در آمریکای مرکزی پایه‌گذاری نمایند. تاریخ مایاها به سه دوره مهم بخش بندی شده است و دوران‌های پیشاکلاسیک یا زندگی ابتدایی و دوران کلاسیک یا عصر طلایی و دوران پساکلاسیک این تمدن را شامل می‌شود. این قوم به گویش‌های متعدد زبان مایایی تکلم می‌کردند و نوعی خط ابتدایی هیرو گلیفی نیز داشتند که آثاری را به آن می‌نوشتند. تمدن مایا به دست اقوام مجاور ضعیف شد و سر انجام با هجوم اسپانیایی‌ها از میان رفت. پیش از این، مایاها به دلیل نامشخصی به یک‌باره تمدن وشهرهای عظیم را رها کردند و به دامان کوهستان پناه بردند که دلیل این رویداد به سبب از میان رفتن نوشته‌های آن دوره و روایات گوناگون، هنوز مشخص نیست. پس از آن تمدن مایا رها شد و اقتدار مایاهای کوهستان نیز ابتدا به دست آزتک‌ها و سپس اسپانیایی‌ها از بین رفت. جمعیت مایاهای امروزی که از بازماندگان فرمانرویان دوران باستان آمریکای مرکزی می‌باشند، حدود هفت میلیون نفر است که بیش‌تر در جنوب مکزیک و نواحی کوهستانی گواتمالا و بلیز به سر می‌برند.
اطلاعات از دوران اولیه زندگی مایاها اندک است؛ اما از دوران میانه که مربوط به چهار سده پیش از میلاد میباشد با توجه به اکتشافات باستانی اطلاعات بیش‌تری به دست آمده که آمیختگی فرهنگی مایا با تمدن اولمک، از سنت های پیشین را نشان می‌دهد. در مرحله پایانی دوران پیشاکلاسیک مایا، بناهای اصلی شهرنشینی پدید آمد، این مرحله تا 250 میلادی به طول انجامید. این مرحله پایانی را در واقعا آغاز عصر شکوفایی تمدن مایا دانسته اند.
دوران کلاسیک تمدن مایا:
این مرحله که عصر طلایی مایا محسوب می‌شود، از 250 تا 900 میلادی بود و در آن مایاها به اوج عظمت و درخشش خود رسیدند. دولت‌شهرهای بزرگ پدید آمد و شهرهایی مانند تیکال ( نام یکی از شهرهای پر رونق مایاهای باستان بود که در کشور گواتمالای کنونی قرار دارد و در پایان دوره کلاسیک مایاها حدود صدهزار تن سکنه داشته‌است.) ساخته شد. در آن دوران تخمین زده می‌شود که نزدیک به دو میلیون تن در محدوده مایانشین به‌سر می‌بردند که صد هزار تن از آنان ساکن شهر تیکال بودند. بیش‌تر بناهای ساخته شده، به‌جز خانه‌ها و امکانات شهری نظیر آبراهه‌ها، به بناهای عظیم و فاخر مذهبی مربوط می‌شد. شهرهای باشکوهی مانند کوپان، چیچن ایتزا، تیکال، تئوتیهواکان و پالنکه در منطقه یو کاتان پدید آمد. در این دوره به کارگیری طلا در مناسبت‌های مذهبی و نیز جهت آرایش و تزئین رایج بوده است.
در این دوره سطح زندگی و کیفیت آن در شهرهای مایا به بهترین حالت خود رسیده بود. پیروزی‌های نظامیان مایا در نبرد با اقوام همسایه و شهرهای خارج از قلمرو و فراوانی آذوقه و امکانات که ناشی از تدبیر طبقه حاکم بر جامعه بود نوعی رفاه نسبی برای جامعه مایاها پدید آورده بود. از سوی دیگر بازرگانی بین سواحل دور و نزدیک و وجود راه‌های پیاده‌رو بسیار طولانی میان شهرها زمینه را برای پیشرفت این قوم در دوره کلاسیک فراهم آورده بود. در این دوره بیش از صد شهر بزرگ و کوچک پدید آمد؛ که البته گاهی ساختن یک شهر جدید برابر بود با تخلیه یک شهر دیگر؛ اما با این وجود سرعت شهرسازی و مهارت آن‌ها در طراحی سیستم‌ها مورد نیاز برای شهرهای بزرگ از شاخصه‌های مایاها در میان سایر اقوام آمریکای باستان است. بهترین و با اهمیت‌ترین شناسه‌های تمدن مایا در خلال دوره کلاسیک چهار اصل آن بود که عبارت بودند از: مذهب، هنر، معماری و جامعه آن‌ها.
منبع پست‌ها: اسطوره‌های غرب
قوم مایا پدیدآورنده یکی از تمدن‌های بسیار پیشرفته آمریکای مرکزی بوده که دست آوردهای بسیار چشمگیری در هنر ، معماری، ستاره شناسی و ریاضیات داشته‌است. هم‌اکنون نیز گروه‌هایی از اقوام مایا در مکزیک و گواتمالا به سر می‌برند. مایاها با بهره‌گیری از تمدن‌های گذشته خود اولمک ( نخستین تمدن در مکزیک و نخستین تمدن در قاره آمریکا ) توانستند خلال سال های 250 تا 900 پس از میلادی تمدنی عظیم را در آمریکای مرکزی پایه‌گذاری نمایند. تاریخ مایاها به سه دوره مهم بخش بندی شده است و دوران‌های پیشاکلاسیک یا زندگی ابتدایی و دوران کلاسیک یا عصر طلایی و دوران پساکلاسیک این تمدن را شامل می‌شود. این قوم به گویش‌های متعدد زبان مایایی تکلم می‌کردند و نوعی خط ابتدایی هیرو گلیفی نیز داشتند که آثاری را به آن می‌نوشتند. تمدن مایا به دست اقوام مجاور ضعیف شد و سر انجام با هجوم اسپانیایی‌ها از میان رفت. پیش از این، مایاها به دلیل نامشخصی به یک‌باره تمدن وشهرهای عظیم را رها کردند و به دامان کوهستان پناه بردند که دلیل این رویداد به سبب از میان رفتن نوشته‌های آن دوره و روایات گوناگون، هنوز مشخص نیست. پس از آن تمدن مایا رها شد و اقتدار مایاهای کوهستان نیز ابتدا به دست آزتک‌ها و سپس اسپانیایی‌ها از بین رفت. جمعیت مایاهای امروزی که از بازماندگان فرمانرویان دوران باستان آمریکای مرکزی می‌باشند، حدود هفت میلیون نفر است که بیش‌تر در جنوب مکزیک و نواحی کوهستانی گواتمالا و بلیز به سر می‌برند.
اطلاعات از دوران اولیه زندگی مایاها اندک است؛ اما از دوران میانه که مربوط به چهار سده پیش از میلاد میباشد با توجه به اکتشافات باستانی اطلاعات بیش‌تری به دست آمده که آمیختگی فرهنگی مایا با تمدن اولمک، از سنت های پیشین را نشان می‌دهد. در مرحله پایانی دوران پیشاکلاسیک مایا، بناهای اصلی شهرنشینی پدید آمد، این مرحله تا 250 میلادی به طول انجامید. این مرحله پایانی را در واقعا آغاز عصر شکوفایی تمدن مایا دانسته اند.
دوران کلاسیک تمدن مایا:
این مرحله که عصر طلایی مایا محسوب می‌شود، از 250 تا 900 میلادی بود و در آن مایاها به اوج عظمت و درخشش خود رسیدند. دولت‌شهرهای بزرگ پدید آمد و شهرهایی مانند تیکال ( نام یکی از شهرهای پر رونق مایاهای باستان بود که در کشور گواتمالای کنونی قرار دارد و در پایان دوره کلاسیک مایاها حدود صدهزار تن سکنه داشته‌است.) ساخته شد. در آن دوران تخمین زده می‌شود که نزدیک به دو میلیون تن در محدوده مایانشین به‌سر می‌بردند که صد هزار تن از آنان ساکن شهر تیکال بودند. بیش‌تر بناهای ساخته شده، به‌جز خانه‌ها و امکانات شهری نظیر آبراهه‌ها، به بناهای عظیم و فاخر مذهبی مربوط می‌شد. شهرهای باشکوهی مانند کوپان، چیچن ایتزا، تیکال، تئوتیهواکان و پالنکه در منطقه یو کاتان پدید آمد. در این دوره به کارگیری طلا در مناسبت‌های مذهبی و نیز جهت آرایش و تزئین رایج بوده است.
در این دوره سطح زندگی و کیفیت آن در شهرهای مایا به بهترین حالت خود رسیده بود. پیروزی‌های نظامیان مایا در نبرد با اقوام همسایه و شهرهای خارج از قلمرو و فراوانی آذوقه و امکانات که ناشی از تدبیر طبقه حاکم بر جامعه بود نوعی رفاه نسبی برای جامعه مایاها پدید آورده بود. از سوی دیگر بازرگانی بین سواحل دور و نزدیک و وجود راه‌های پیاده‌رو بسیار طولانی میان شهرها زمینه را برای پیشرفت این قوم در دوره کلاسیک فراهم آورده بود. در این دوره بیش از صد شهر بزرگ و کوچک پدید آمد؛ که البته گاهی ساختن یک شهر جدید برابر بود با تخلیه یک شهر دیگر؛ اما با این وجود سرعت شهرسازی و مهارت آن‌ها در طراحی سیستم‌ها مورد نیاز برای شهرهای بزرگ از شاخصه‌های مایاها در میان سایر اقوام آمریکای باستان است. بهترین و با اهمیت‌ترین شناسه‌های تمدن مایا در خلال دوره کلاسیک چهار اصل آن بود که عبارت بودند از: مذهب، هنر، معماری و جامعه آن‌ها.
منبع پست‌ها: اسطوره‌های غرب