احکام روزه

[AVENJER]

سلام از اونجایی که ماه مبارک رمضان شروع شده پس من سعی کردم تمام احکام مرتبط با روزه رو در اینجا قرار بدم بجز زکات فطریه که اگر کسی خواست میتونم اون رو هم قرار بدم همچنین اگر از نظر کسی جاییش نامفهومه میتونم توضیح بدم و اگر کسی سوالی داشت خوشحال میشم که جواب بدم.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


تعریف روزه

یکی از واجبات و برنامه های سالانه اسلام برای خودسازی انسانها «روزه» است و روزه آن است که انسان از «اذان صبح» تا «مغرب» برای اطاعت فرمان خداوند از برخی کارها بپرهیزید.


اقسام روزه

1- واجب، 2- حرام، 3- مستحب، 4- مکروه

روزه‌های واجب


روزه ماه مبارک رمضان
روزه قضا
روزه کفاره
روزه‌ای که به سبب نذر واجب شود
روزه قضای پدر که بر پسر بزرگتر واجب است


روزه‌های حرام


روزه عید فطر(روز اول ماه شوّال)
روزه عید قربان(روز دهم ماه ذی‌حجه)
روزه مستحبی فرزند که سبب اذیت و آزار والدین شود
روزه مستحبی فرزند که پدر و یا مادر او را از گرفتن آن نهی کرده باشند(بنا بر احتیاط واجب)


روزه‌های مستحب
روزه گرفتن در تمام ایّام سال – بجز روزهای حرام و مکروه – مستحب است ولی نسبت به بعضی از روزها تاکید و سفارش بیشتری شده است.



هر پنجشنبه و جمعه
روز مبعث(27 ماه رجب)
عید غدیر(18 ذی‌حجه)
روز میلاد پیامبر اکرم(ص)(17 ربیع‌الاول)
روز عرفه(9 ذی‌حجه)(چنانچه روزه گرفتن سبب باز ماندن از دعاهای آن روز نشود)
تمام ماه رجب و شعبان
عید نوروز
13، 14 و 15 هر ماه


روزه‌های مکروه


روزه مستحبی مهمان بدون اجازه میزبان
روزه مستحبی مهمان با نهی میزبان
روزه مستحبی فرزند بدون اجازه پدر
روزه عاشورا
روزه عرفه اگر سبب باز ماندن از دعاهای آن روز بشود
روزه روزی که نمی‌داند عرفه است یا عید قربان



نیت روزه



روزه از عبادات است و باید برای انجام فرمان خداوند بجا آورده شود.
انسان می‌تواند در هر شب ماه رمضان برای روزه فردای آن، نیت کند و بهتر است که شب اوّل ماه هم روزه همه ماه را نیت کند.
در روزه واجب، نیت روزه نباید بدون عذر از اذان صبح تاخیر بیفتد.
در روزه واجب، اگر به واسطه عذری مانند فراموشی یا سفر نیت روزه نکرده، اگر کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، تا ظهر می‌تواند نیت روزه کند.
لازم نیست نیت روزه را به زبان بگوید بلکه همین قدر که برای انجام دستور خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب کاری که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد کافی است.



مبطلات روزه

خوردن و آشامیدن، رساندن غبار غلیظ به حلق، فرو بردن تمام سر در آب، قی کردن، آمیزش، استمناء و باقی ماندن بر جنابت تا اذان صبح روزه را باطل می‌کند.

احکام مبطات روزه


—خوردن و اشامیدن


اگر روزه‌دار عمداً چیزی بخورد یا بیاشامد روزه‌اش باطل می‌شود.
اگر کسی عمداً چیزی را که لای دندانش مانده است فرو برد، روزه‌اش باطل می‌شود.
فرو بردن آب دهان روزه را باطل نمی‌کند؛ هرچند زیاد باشد.
اگر روزه‌دار به سبب فراموشی(نمی‌داند روزه است) چیزی بخورد یا بیاشامد، روزه‌اش باطل نمی‌شود.
انسان نمی‌تواند بخاطر ضعف روزه را بخورد، ولی اگر ضعف او به قدری است که معمولاً نمی‌شود آن را تحمل کرد، خوردن روزه اشکالی ندارد.

پ.ن: تزریق آمپول اگر به جای غذا نباشد روزه را باطل نمی‌کند هرچند عضو را بی‌حس کند.
—
رساندن غبار غلیظ به حلق


اگر روزه‌دار غبار غلیظی به حلق برساند روزه اش باطل می‌شود؛ چه غبار، خوراکی باشد مانند: آرد و چه غیر خوراکی باشد مانند: خاک.
در این موارد روزه باطل نمی‌شود:



غبار غلیظ نباشد.
به حلق نرسد(فقط به داخل دهان برسد)
بی‌اختیار به حلق برسد.
نمی‌داند روزه است.
شک کند غبار غلیظ به حلق رسیده است یا نه.

—
فرو بردن تمام سر در آب


اگر روزه‌دار عمداً تمام سر را در آب مطلق فرو برد، روزه‌اش باطل می‌شود.
در این موارد روزه باطل نیست:



سهواً سر را زیر آب ببرد.
قسمتی از سر را زیر آب ببرد.
نصف سر را یکبار و نصف دیگر را بار دیگر در آب فرو برد.
بی‌اختیار در آب بیفتد.
شخص دیگری به زور سر او را در آب فرو برد.
شک کند، تمام سر زیر آب برده است یا نه.

—
قی کردن


هرگاه روزه‌دار عمداً قی کند هر چند به سبب بیماری باشد روزه‌اش باطل می‌شود.
اگر روزه‌دار نداند روزه است یا بی اختیار قی کند، روزه اش باطل نمی‌شود.

—
استمناء


اگر روزه‌دار«استمناء»کند؛ یعنی با خود کاری کند که منی از او بیرون آید، روزه اش باطل می‌شود.
اگب بی‌اختیار منی از او بیرون آید؛ مثلا در خواب جنب شود، روزه‌اش باطل نیست.

—
باقی ماندن بر جنابت تا اذان صبح
اگر شخص جنب، تا اذان صبح غسل نکند و یا اگر وظیفه‌اش تیمم است، تیمم نکند،در برخی موارد روزه‌اش باطل می‌شود.


اگر عمداً تا اذان صبح غسل نکند و یا اگر وظیفه اش تیمم است، تیمم نکند:



در روزه ماه رمضان و در قضای روزه، روزه‌اش باطل است.
در بقیه روزه‌ها، روزه‌اش صحیح است.



اگر غسل یا تیمم را فراموش کند و پس از یک یا چند روز یادش بیاید:



در روزه ماه رمضان، باید آن روزه‌ها را قضا کند.
در روزه قضای ماه رمضان، بنا بر احتباط واجب باید آن روزه‌ها را قضا کند.
در روزه های غیر ماه رمضان و قضای آن؛ مانند روزه نذری یا کفاره، روزه‌اش صحیح است.



اگر روزه دار، در خواب جنب شود، واجب نیست فوراً غسل کند و روزه اش صحیح است.
اگر شخص جنب در شب ماه رمضان میداند برای غسل قبل از اذان صبح بیدار نمی‌شود، نباید بخوابد و اگر بخوابد و بیدار نشود، روزه‌اش باطل است.



کارهایی که بر روزه دار مکروه است



انجام دادن هر کاری که سب ضعف بشود؛ مانند خون دادن.
بوییدن گیاهان معطر(عطر زدن مکروه نیست)
خیس کردن لباسی که بر تن دارد.
مسواک زدن با چوبِ تر.



قضا و کفاره روزه


*روزه قضا
اگر کسی روزه را در وقت آن نگیرد، باید روز دیگری به جای آن روزه بگیرد؛ پس روزه ای که بعد از وقت آن بجا آورده می‌شود«روزه قضا»نام دارد.

*کفاره روزه
کفاره همان جریمه‌ای است که برای باطل کردن روزه معین شده است.


آزاد کردن یک برده
دوماه روزه گرفتن که سی و یک روز آن باید پی در پی باشد.سیر کردن شصت فقیر یا دادن یک مُدّ طعام به هر یک از آنها.


پ.ن: مُدّ طعام یعنی باید حدود 10 سیر گندم یا برنج و مانند آن به فقیر بدهد.


کسی که کفاره بر او واجب شود، باید یکی از این سه را انجام دهد و چون برده به معنی فقهی آن امروزه یافت نمی‌شود، مورد دوم یا سوم را انجام می‌دهد و اگر هیچ یک از اینها برایش مقدور نیست هر مقدار که می‌تواند باید به فقیر طعام بدهد و اگر اصلاً نتواند طعام بدهد باید استغفار کند.

در این موارد بجا آوردن قضای روزه واجب است ولی کفاره ندارد:


عمداً قی کند.
در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش کند و با حال جنابت یک یا چند روز، روزه بگیرد.
در ماه رمضان بدون اینکه تحقیق کند صبح شده یا نه؟ کاری کند که روزه را باطل میکند؛ مثلا آب بخورد و بعداً بفهمد که صبح بوده است.
کسی بگوید صبح نشده و روزه دار به گفته او کاری کند که روزه را باطل می‌ کند و بعداً معلوم شود صبح بوده است.


*اگر روزه‌دار عمداً روزه رمضان نگیرد یا عمداً ان را باطل کند، قضا و کفاره بر او واجب می‌شود.



احکام قضا و کفاره روزه



لازم نیست قضای روزه را فوراً بجا بیاورد ولی بنا بر احتیاط واجب باید تا رمضان سال بعد، بجا بیاورد.
اگر چند ماه رمضان روزه قضا دارد، هر کدام را اول بگیرد اشکال ندارد، ولی اگر وقت قضای روزه آخرین ماه رمضان تنگ است؛ مثلاً ده روز از رمضان آخرقضا دارد و ده روز به رمضان مانده است، باید اول قضای آن را بگیرد.
انسان نباید در بجا آوردنکفاره کوتاهی کند، ولی لازم نیست فوراً آن را انجام دهد.
اگر کفاره بر انسان واجب شود، چند سال بر آن بگذرد و بجا نیاورده باشد، چیزی بر آن اضافه نمی‌ شود.
اگر به سبب عذری مانند سفر، روزه نگرفته و پس از رمضان عذر او برطرف شود، تا رمضان سال بعد عمدا قضای آن را بجا نیاورد، باید علاوه بر قضا برای هر روز یک مُدّ طعام به فقیر بدهد.
اگر روزه خود را با کار حرامی مانند استمناء باطل کند بنا بر احتیاط واجب کفاره جمع لازم می‌شود؛ یعنی باید یک برده آزاد کند، دو ماه روزه بگیرد و به شصت فقیر طعام بدهد؛ اگر هر سه برایش ممکن نیست، هر کدام ا آنها را که می‌تواند باید انجام دهد.

—
در این موارد نه قضا واجب است و نه کفاره


روزه‌هایی که قبل از بلوغ نگرفته است.
روزه‌های ایام کفر برای تازه مسلمانان؛ یعنی اگر کافری مسلمان شود قضای روز های گذشته واجب نیست.
کسی که به واسطه پیری نمی‌تواند روزه بگیرد و بعد از رمضان هم نمی‌تواند قضای ان را انجام دهد. ولی اگر روزه گرفتن برایش دشوار است، باید برای هر روز یک مُدّ طعام به فقیر بدهد.



روزه قضای پدر و مادر

پس از مرگ پدر، پسر بزرگ او باید نماز ها و روزه های قضا شده او را بجا آورد و احتیاط مستحب است قضای نماز و روزه های مادر را هم بجا آورد.

روزه مسافر

مسافری که باید نماز های چهار رکعتی خود را در سفر دو رکعت بخواند نباید در آن سفر روزه بگیرد ولی باید قضای آن را بجا بیاورد و مسافری که نمازش را تمام می‌خواند باید در سفر روزه بگیرد.

حکم روزه مسافر




به سفر رفتن:

قبل از ظهر به مسافرت می‌رود، وقتی به حد ترخص رسید روزه‌اش باطل می‌شود و اگر قبل از آن روزه را باطل کند، به احتیاط واجب باید کفاره بدهد.
بعد از ظهر به مسافرت می‌رود، روزه اش صحیح است و نباید آن را باطل کند.







از سفر برگشتن:

قبل از ظهر به وطن یا جایی که بنا دارد ده روز بماند میرسد.

کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده است، باید روزه آن روز را تمام کند و صحیح است.
روزه را باطل کرده است، روزه آن روز بر او واجب نیست و باید قضای آن را بجا بیاورد.




بعد از ظهر برسد، روزه‌اش باطل است و باید قضای آن را بجا بیاورد.